neem contact met ons op 085 773 20 85

Concurrentiebeding en relatiebeding

Arbeidsrecht

Alles over CONCURRENTIE BEDING EN RELATIEBEDING

Tussen werkgever en werknemer kunnen afspraken worden gemaakt die gelden na afloop van het dienstverband. Dit zijn de zogeheten postcontractuele bedingen, waaronder een concurrentiebeding, maar ook een geheimhoudingsbeding.

CONCURRENTIEBEDING

Een concurrentiebeding is een beding waarin tussen de werkgever en de werknemer afspraken worden gemaakt over diens werkzaamheden na afloop van het dienstverband. Er worden dan afspraken gemaakt over op welke manier de werknemer werkzaam mag zijn. Dit zijn over het algemeen afspraken waarbij het de werknemer verboden wordt om bij een concurrent in dienst te treden of om zelf een concurrerend bedrijf op te richten. Vaak wordt hieraan een termijn en een geografische reikwijdte gekoppeld (de straal) zodat het concurrentiebeding voldoende bepaald is. Als de werknemer het concurrentiebeding overtreedt, dan is de werknemer vaak boetes aan de werkgever verschuldigd. Een afgeleide van het concurrentiebeding is het relatiebeding. Een relatiebeding verbiedt de werknemer om na afloop van de arbeidsovereenkomst (zakelijk) contact op te nemen of te onderhouden met klanten en relaties van de werkgever en om daarmee zaken te doen. Een relatiebeding ziet ook op social media. Soms wordt tussen de werkgever en de werknemer ook een anti-ronselbeding opgenomen.

VOORWAARDEN CONCURRENTIEBEDING

Een concurrentiebeding moet:

Daar komt bij dat sprake moet zijn van een contract voor onbepaalde tijd wil een concurrentiebeding rechtsgeldig gesloten kunnen worden. Is aan deze voorwaarden niet voldaan, dan is geen concurrentiebeding tot stand gekomen.

CONCURRENTIEBEDING BEPAALDE TIJD

Als sprake is van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd mag daarin alleen een concurrentiebeding worden opgenomen als schriftelijk gemotiveerd wordt waarom dat zo belangrijk is voor de werkgever. De werkgever moet dan zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen benoemen die maken dat de werknemer gebonden is aan een concurrentiebeding. Heeft de werkgever die niet opgenomen, dan is het concurrentiebeding in het contract niet geldig.

ARBEIDSVOORWAARDEN REGELING

Een concurrentiebeding hoeft niet per definitie in de arbeidsovereenkomst te staan. Als in een arbeidsovereenkomst of in een brief wordt verwezen naar een bijgevoegde arbeidsvoorwaardenregeling waarin een concurrentiebeding voorkomt en de werknemer verklaart zich door ondertekening van die arbeidsovereenkomst of door ondertekening van die brief akkoord met die arbeidsvoorwaarde, dan is het concurrentiebeding schriftelijk gesloten.

CONCURRENTIEBEDING PROEFTIJD

Als de werknemer in de proeftijd wordt door de werkgever wordt ontslagen blijft het concurrentiebeding geldig. De werkgever moet echter wel met goede argumenten komen als hij de werknemer na afloop van de proeftijd aan het overeengekomen concurrentiebeding wil houden. Het wordt mogelijk anders als het de werknemer is die tijdens de proeftijd opzegt om bij een concurrent in dienst te willen treden. De werkgever zal in een eventuele procedure wel moeten aantonen wat het belang is bij handhaving van het concurrentiebeding.

WAARVOOR DIENT EEN CONCURRENTIEBEDING OF EEN RELATIEBEDING?

Deze postcontractuele bedingen hebben betrekking op de periode na afloop van het dienstverband en hebben als doel om het bedrijfsdebiet van de werkgever te beschermen. De werkgever heeft er immers belang bij om bedrijfsspecifieke informatie, zoals prijzen, marges, klantenkennis, haar werkwijze en ontwikkelde producten/diensten zo te beschermen dat deze kennis niet bij een concurrent komt. Hiervoor kan dus een concurrentiebeding worden gesloten. Het relatiebeding zorgt er voor dat de vertrekkende werknemer geen contacten mag onderhouden of zaken mag doen met de relaties van de werkgever. Ook dit dient ter bescherming van het bedrijfsdebiet van de werkgever. Het is gebruikelijk om op overtreding van een postcontractueel beding een boete te zetten. Die kan dan door de werkgever worden ingeroepen zodra de werknemer in overtreding is.

CONCURRENTIEBEDING AANVECHTEN

Het recht op vrije arbeid is een grondrecht. Dit recht wordt beperkt door een concurrentiebeding omdat dit beding de werknemer verbiedt om na afloop van het dienstverband op zekere wijze werkzaam te zijn. Is het dan zo dat een werknemer die zijn handtekening onder een concurrentiebeding heeft gezet per definitie nooit de overstap naar een concurrent kan maken? Hoe zit dit?

Als tussen werkgever en werknemer een concurrentiebeding is gesloten, is het uitgangspunt dat de werknemer daaraan is gebonden. Het doel van een concurrentiebeding is echter niet om concurrentie in het algemeen tegen te gaan, het doel van de werkgever is het beschermen van de organisatie. De werkgever kan echter niet volstaan met het enkele verwijzen naar het concurrentiebeding. De werkgever zal ook moeten kunnen beargumenteren waarom de werknemer gebonden moet blijven aan het concurrentiebeding. De werkgever kan daarvoor onder andere aanvoeren dat de werknemer kennis heeft van bedrijfsgeheimen en persoonlijk contact heeft gehad met klanten of relaties van werkgever. Ook kan de werkgever in belangrijke mate in de werknemer hebben geïnvesteerd zoals bijvoorbeeld in diens opleiding en deskundigheid.

Tegenover het belang van de werkgever om het bedrijfsdebiet te beschermen, staat het belang van de werknemer om de overstap te maken. Niet zelden gaat een overstap gepaard met bijvoorbeeld een hogere functie, hoger salaris en een betere pensioenregeling. Dit zijn omstandigheden die in het voordeel van de werknemer zijn.

Als de werknemer daadwerkelijk de overstap wil maken en de werkgever vindt dit een overtreding van het concurrentiebeding, kan aan de situatie aan de rechter worden voorgelegd. De werknemer doet er verstandig aan om de kwestie vóór de overstap aanhangig te maken. Als de werknemer namelijk eerst in dienst treedt bij de concurrent en daarna pas de gang naar de rechter maakt, loopt de werknemer het risico dat hij boetes is verschuldigd aan de werkgever als de rechter vindt dat de werknemer de overstap niet had mogen maken.

Tijdens een procedure (vaak een kort geding) zal de rechter de belangen van beide partijen aanhoren en vervolgens een belangenafweging maken. Om op voorhand een inschatting te maken van de kansen in de procedure, is het verstandig om de situatie met een advocaat arbeidsrecht te bespreken. Een advocaat kan ook de onderhandelingen voor u voeren. Vaak is het mogelijk om in onderling overleg tot een voor beide partijen passende oplossing te komen. Deze oplossing lijkt soms gelegen in het laten vervallen van het concurrentiebeding en het overeenkomen of aanpassen van een relatiebeding.

VERGOEDING VOOR CONCURRENTIEBEDING

Als de rechter meent dat het belang van de werkgever zwaarder weegt dan dat van de werknemer en de werknemer door handhaving van het beding ernstig nadeel ondervindt (bijvoorbeeld door het aannemen van een baan in een andere bedrijfstak met een lager salaris) kan de rechter bepalen dat de werkgever een vergoeding aan de werknemer moet betalen.

SOCIAL MEDIA, PAS OP!

Wat veel werknemers zich niet realiseren is dat het linken op LinkedIn met relaties of klanten van de oud werkgever tijdens de duur van het relatiebeding, een overtreding is van dat beding. Het gevolg is dan dat boetes aan die werkgever zijn verschuldigd. Het maakt daarbij niet uit dat die bewuste relatie aan de werknemer een verzoek om te connecten heeft gestuurd en niet andersom. Volgens de jurisprudentie is het een bewuste keuze om een contact toe te voegen aan het netwerk. Ook het op social media plaatsen van wervende teksten en verwijzingen naar contactgegevens en de website van de nieuwe werkgever, kan in strijd zijn met het relatiebeding.

De arbeidsrecht advocaten van SPRAAQ advocaten procederen vaak over het concurrentiebeding. Wilt u meer informatie over het bovenstaande of heeft u een concrete vraag over een vertrekkende werknemer die volgens u gebonden is aan een concurrentiebeding? Lijkt het erop dat uw voormalig werknemer uw relaties benadert in strijd met het relatiebeding? Belt u gerust met Kirsten Roskam of Stephanie Profijt of kom binnen voor een kop koffie.