Dat overgewicht zorgt voor gezondheidsrisico’s is bekend. Overgewicht gaat gepaard met een groter risico op fysieke kwalen. Daar komt bij dat overgewicht tot psychische problemen kan leiden.
Obesitas is een maatschappelijk probleem dat aandacht verdient, ook in het arbeidsrecht. Als obesitas leidt tot uitval, dient de werkgever 104 weken het salaris te betalen. Daarnaast zal de werkgever de werknemer moeten re-integreren en zal de kosten van een eventuele vervanging voor zijn rekening moeten nemen. Naast een financieel aspect, kan obesitas ook voor wrijving zorgen tussen collega’s. De werknemer is mogelijk niet meer in staat om alle werkzaamheden te verrichten en collega’s zullen dit werk overnemen. De werkdruk van deze collega’s zal hierdoor toenemen en mogelijk ook de onvrede binnen de organisatie. Dit dient te worden tegengegaan.
Stichting Expertisecentrum Participatie en Zorg (STECR) heeft in 2012 een werkwijzer uitgebracht inzake overgewicht en obesitas. Op 22 juni 2017 is deze werkwijzer vervangen door de STECR Werkwijzer Inzetbaarheid en Gezondheidsbevorderende Leefstijl. Ook al is deze werkwijzer niet verplicht, bedrijfsartsen nemen ze doorgaans als uitgangspunt.
Deze nieuwe werkwijzer legt een grote verantwoordelijkheid bij de werknemer om zo een gedragsverandering te kunnen bereiken. Daarnaast is “het goede gesprek” geïnitieerd. Dat houdt in dat op drie niveaus binnen de organisatie over obesitas dient te worden gesproken. Allereerst zal dit terug moeten keren in gesprekken op individueel niveau tussen de bewuste werknemer en de leidinggevende. Gesprekken binnen het team of op afdelingsniveau zijn bedoeld voor erkenning van het probleem en het verminderen van weerstand bij collega’s. Op het hoogste niveau kan via de OR-draagvlak voor dit vraagstuk worden gecreëerd.
Volgens de werkwijzer is “het goede gesprek” de weg voor een goed resultaat. Dat houdt in dat sprake is van een goed gemotiveerde werknemer, een werkgever die de werknemer ondersteunt en een goede relatie tussen alle partijen. Van de werknemer wordt echter wel verwacht dat hij het voortouw neemt. De werknemer moet een verbeterplan opstellen en bepalen welke hulp hij nodig heeft. De leidinggevende heeft een ondersteunende rol door de gesprekken op gang te houden en om de gezondheidsbevorderende leefstijl bespreekbaar te maken. De werkwijzer sluit aan bij de begrippen goed werkgever-en goed werknemerschap als bedoeld in artikel 7:611 BW.
Zoals hiervoor blijkt, ligt een groot deel van de verantwoordelijkheid rondom obesitas bij de betreffende werknemer. Neemt de werknemer die verantwoordelijkheid niet, terwijl werkgever wel “het goede gesprek” op gang heeft gebracht en ondersteuning heeft geboden, dan zou dit mogelijk een grond voor beëindiging van het dienstverband kunnen zijn als de werknemer niet meer in staat is om de werkzaamheden te verrichten. Hierbij moeten alle omstandigheden van het geval worden betrokken, bijvoorbeeld de vraag of sprake is van reguliere of morbide obesitas. Daar komt bij dat het verboden is onderscheid te maken op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische zieke. Uit de lagere rechtspraak blijkt dat morbide obesitas wordt aangemerkt als chronische ziekte waardoor het voor de werkgever moeilijker wordt om de arbeidsovereenkomst wegens morbide obesitas te beëindigen.
Het is aan te bevelen om (morbide) obesitas bespreekbaar te maken met de werknemer. Vraag advies aan de bedrijfsarts hoe hiermee om te gaan. Leg als werkgever goed vast hoe binnen de organisatie wordt omgegaan met obesitas, leg de inhoud van (functionerings)gesprekken goed vast en biedt ondersteuning aan de werknemer. Het is de verwachting dat dit probleem in de toekomst groter zal worden, dus het is zaak als werkgever om hierover beleid uit te zetten.
